Biotik dan Abiotik Ialah : Definisi, Komponen dan Peranan Pengurai
Komponen biotik ialah komponen yang terdiri daripada hidupan sebagai pengisi dalam ekosistem. Semua organisma adalah komponen biotik. Dalam sesebuah ekosistem, komponen biotik dikelompokkan mengikut fungsinya iaitu pengeluar, pengguna, dan pengurai.
Komponen Biotik
1. Pengeluar
Pengeluar adalah makhluk hidup yang boleh membuat makanan mereka sendiri, oleh itu mereka dipanggil autotrof. Contoh pengeluar ialah alga, bakteria dan tumbuhan hijau yang menggunakan cahaya matahari atau tenaga kimia untuk membuat makanan. Semua tumbuhan hijau adalah produktif kerana menghasilkan makanan sendiri melalui fotosintesis, proses pembentukan karbohidrat daripada karbon dioksida (CO2) dan air (H2O) dengan bantuan cahaya matahari.
Daun, batang dan akar atau buah mempunyai fungsi menyimpan makanan hasil fotosintesis. Manakala oksigen dilepaskan ke udara dan berguna untuk pernafasan hidupan lain. Tumbuhan boleh melakukan fotosintesis kerana mempunyai klorofil. Semasa proses fotosintesis, klorofil mempunyai fungsi menukar tenaga cahaya kepada tenaga kimia. Sesetengah tumbuhan tidak mempunyai klorofil, jadi mereka tidak boleh membuat makanan mereka sendiri. Organisma yang tidak boleh membuat makanan sendiri dan bergantung kepada organisma lain dipanggil heterotrof.
2. Pengguna
Pengguna ialah benda hidup yang menggunakan bahan organik daripada pengeluar untuk terus hidup kerana tidak boleh membuat makanan sendiri atau juga dipanggil heterotrof. Contoh pengguna ialah manusia dan haiwan. Dalam rantai makanan, pengguna yang mendapat makanan terus daripada pengeluar disebut sebagai pengguna I. Pengguna dibahagikan kepada pengguna tahap I (pengguna utama), pengguna tahap II (pengguna sekunder), pengguna tahap III (pengguna tertier), dan sebagainya.
3. Pengurai
Pengurai ialah benda hidup yang menguraikan bahan yang pada asalnya terdapat dalam badan haiwan dan tumbuhan yang telah mati. Nutrien hasil daripada proses degradasi boleh digunakan semula oleh pengeluar. Contoh pengurai ialah bakteria dan kulat. Terdapat juga pengurai yang dipanggil detritivor, iaitu pengurai yang memakan sisa bahan organik, seperti kutu kayu. Menurut buku Pengurusan Alam Sekitar, bakteria yang mereput dibahagikan kepada bakteria aerobik, anaerobik dan fakultatif berdasarkan permintaan oksigen.
Komponen abiotik
Menurut Siri Biologi IPA, komponen abiotik dalam ekosistem termasuk udara, air, tanah dan mineral, cahaya, pH, suhu dan kelembapan.
1. Udara
Udara di atmosfera terdiri daripada nitrogen (73%), oksigen (21%), karbon dioksida (0.03%) dan gas-gas lain. Nitrogen adalah komponen gas terbesar di udara. Gas ini diperlukan untuk hidupan untuk membentuk protein dan sebatian lain. Haiwan dan manusia tidak boleh menggunakan nitrogen dari udara secara langsung. Penggunaan nitrogen oleh haiwan dan manusia dijalankan selepas ia ditukar kepada protein dan asid amino yang dihasilkan oleh tumbuhan.
2. Air
Air adalah komponen abiotik yang penting untuk kehidupan. Kira-kira 80-90% daripada badan hidupan terdiri daripada air. Fungsi air untuk kehidupan adalah untuk menjalankan metabolisme, sebagai pelarut dalam sitoplasma, dan menghalang sel daripada mengering. Tanpa air, makhluk hidup akan mati. Selain itu, air juga boleh digunakan sebagai tenaga, seperti menggerakkan tenaga dan penjanaan kuasa. Infrastruktur air juga berguna untuk mengairi sawah dan memulihara air yang boleh digunakan sebagai sumber air mentah, sumber air untuk ternakan terutama pada musim kemarau.
3. Tanah dan Mineral
Tanah adalah tempat hidupan membentuk ekosistem. Tanah merupakan sumber utama ketersediaan mineral yang diperlukan oleh makhluk hidup, seperti sulfur, kalium, kalsium, natrium dan fosforus. Mineral ini digunakan dalam metabolisme badan, mengekalkan keseimbangan asid-bes dan mengawal fungsi fisiologi badan.
4. Cahaya
Matahari merupakan sumber tenaga bagi hidupan di bumi. Tanpa matahari, bumi akan menjadi gelap sehingga tumbuhan tidak dapat melakukan fotosintesis. Akibatnya, tumbuhan akan mati. Jika tidak ada tumbuhan yang hidup, tidak akan ada haiwan dan manusia di muka bumi ini, kerana tidak ada makanan
5. pH
Keasidan (pH) ialah keasidan sesuatu kawasan. Benda hidup memerlukan persekitaran pH neutral (bukan berasid atau asas). pH merupakan komponen abiotik yang penting kerana ia mempengaruhi tahap kesuburan air dan menjejaskan kehidupan di dalamnya.
6. Suhu dan Kelembapan
Suhu persekitaran ditentukan oleh jumlah cahaya matahari yang diserap oleh komponen ekosistem. Benda hidup boleh hidup secara purata dalam julat suhu 0 darjah Celsius hingga 40 darjah Celsius. Suhu yang sesuai untuk hidupan ialah sekitar 27 darjah Celsius.
Posting Komentar untuk "Biotik dan Abiotik Ialah : Definisi, Komponen dan Peranan Pengurai"